Helpt een sporthorloge bij stress? Waarom veel gebruikers hier juist zenuwachtig van worden

De belofte

Door 24 uur per dag te meten hoe je stressniveau is, zou je beter met die stress leren omgaan. Om te beginnen doordat je merkt in welke situaties je stressgrafiek rode pieken vertoont, maar vooral doordat je gaat begrijpen waarmee je weer in de ‘blauwe zone’ kunt komen.

Tot een jaar of tien geleden kon je je stressniveau alleen maar meten door jezelf van hals tot heupen met kabels en sensoren te beplakken. Tegenwoordig zeggen sporthorloges die klus ook te kunnen klaren.

Doorgaans met behulp van een zogeheten optische hartslagsensor, die als je het horloge draagt non-stop lichtflitsjes afvuurt op je pols. Uit het teruggekaatste licht kan de smartwatch opmaken hoeveel bloed er door je aderen stroomt, en daarmee wat je hartslag en hartslagvariatie is. Vooral dat laatste zegt iets over je stressniveau.

De theorie

De hartslagvariatie is de wisselende tijdsduur tussen je hartslagen. Hoe regelmatiger die op elkaar volgen, hoe meer je lichaam als het ware op scherp staat. Dat kán komen doordat je net hebt gesport, of helemaal hoteldebotel bent van een nieuwe liefde.

Maar meestal duidt het op een gebrek aan balans tussen inspanning en ontspanning. Oftewel: stress van het minder gezonde soort. Om je zowel fysiek als mentaal goed te voelen, moet je hart zo af en toe kunnen pierewaaien. Fijn dus om te weten wanneer je te lang achtereen in de stressstand staat.

Uit onderzoek blijkt dat sporthorloges inmiddels inderdaad behoorlijk goed zijn in het registreren van de hartslag en de variatie daarin. En ook dat chronisch gestreste mensen baat kunnen hebben bij die data; het helpt ze de bronnen van hun stress beter te ‘managen’.

Het oordeel

Drie weken voor mijn vakantie – er moet nog van alles worden afgerond – gesp ik mijn smartwatch om. Hij is groot, maar anders dan verwacht vind ik het niet hinderlijk hem ’s nachts om te houden.

Wél lastig: doorgronden hoe het ding werkt. Maar als ik dat na een paar dagen begin te snappen, slaat de schrik me om het hart.

Zo word ik op mijn eerste zondag-met-smartwatch wakker met een ‘body battery’ van 48 procent. Ik start de dag met een halflege tank! Terwijl ik voor mijn gevoel goed heb geslapen en de dag ervoor niks bijzonders deed.

Nou ja, een uurtje aan een lastig artikel gewerkt dan. Maar dat doe ik wel vaker op zaterdag, zo erg is dat toch niet? Kennelijk wel, want aan het eind van die zondag is mijn ‘batterij’ nagenoeg leeg en meldt het horloge dat mijn dag stressvol was. Huh? Ik heb een museum bezocht! Maar eerlijk is eerlijk: ook weer eventjes aan dat artikel gepeuterd…

Ook in de dagen erop meldt het horloge op de gekste momenten dat stress mijn batterij laat leeglopen. Ik begin te begrijpen waarom gezondheidspsycholoog Matthijs Noordzij in zijn podcast zegt dat veel gebruikers zenuwachtig worden van hun smartwatch.

Wat wél weer sympathiek is: het ding biedt vaak ademhalingsoefeningen aan ‘om de stress in evenwicht te brengen’. Een paar keer ga ik daarop in. En hé: ik merk inderdaad dat ik na vijf minuten ademen volgens het ritme dat het schermpje aangeeft, beter zie welke kant het op moet met het stuk dat ik onder handen heb.

Parallel aan alle stresswaarschuwingen krijg ik overigens ook de ene na de andere badge toebedeeld. Bijvoorbeeld voor de minuten ‘intensieve training’ die ik scoor. Grappig, zó vaak ga ik nu ook weer niet naar de sportschool.

Maar als stedeling doe ik bijna alles fietsend of lopend. Ook sjouw ik geregeld boodschappen naar driehoog. Zou het kunnen dat het horloge al die alledaagse activiteiten verwarrend vindt? Geen sportsessie aangemeld en toch een hoge hartslag – dat móét wel stress zijn?

Een melding tijdens de eerste dag van mijn vakantie bevestigt die indruk. We maken een lange treinreis en ik zit uren achtereen noodgedwongen stil. Ineens complimenteert het horloge me met mijn ‘huidige activiteits- en herstelbalans’.

Sporthorloges zijn gemaakt voor mensen met een andere levensstijl dan ik, besluit ik. Maar dat werken in het weekend ga ik mezelf toch maar verbieden. En die ademhalingsoefeningen houd ik erin.

Bronnen o.a: R. Jerath e.a. The Future of Stress Management. Integration of Smartwatches and HRV Technology, Sensors, 2023 / P. Custers e.a., Het gebruik van wearables bij chronische stress en burn-out, Tijdschrift voor Geneeskunde en Gezondheidszorg, 2021.Luistertip: Het technologische lichaam #2. Zo helpt je smartwatch bij stress, podcast met Matthijs Noordzij. Anne Pek droeg de Garmin Venu 3.