Dat tijd alleen een wezenlijke bron van welbevinden en persoonlijke vernieuwing kan zijn, is eigenlijk pas recent ontdekt. Dat heeft alles te maken met het negatieve imago van solitude.
Kalmeer je lichaam, kalmeer je geest
- Leer je omgaan met overprikkeling en overspoeling
- Ontwikkel je meer lichaamsbewustzijn
- Creëer je meer balans met behulp van de polyvagaaltheorie
69,-
Daarom bracht Netta Weinstein, hoogleraar psychologie aan de universiteit van Reading, samen met collega-onderzoekers en -auteurs Heather Hansen en Thuy-vy Nguyen, de positieve aspecten van alleentijd in kaart in het boek Solitude. The science and power of being alone (2024). Hoe belangrijk sociale contacten ook zijn, het belang ervan wordt ook weleens overdreven, stellen ze.
Geen woord voor
Het is geen wonder dat solitude of alleen-zijn snel verward wordt met eenzaamheid, schrijft Weinstein. In sommige talen is er niet eens een woord voor. Dat geldt ook voor het Nederlands: de Engelse term wordt steevast als ‘eenzaamheid’ vertaald.
Daarom bij deze het voorstel om solitude gewoon op z’n Nederlands uit te spreken en te gaan gebruiken om de positieve kanten uit te drukken. Wat het precies betekent, is echter niet zo eenduidig: de uitleg van de term is door de jaren heen door wetenschappers aangepast.
Eerst betekende solitude puur ‘de staat van alleen zijn en niet in de fysieke nabijheid van iemand anders.’ Maar gaandeweg namen ze ook een publieke variant van solitude in hun onderzoek mee.
De vier vormen van solitude
Omdat het begrip zo gelaagd blijkt te zijn, onderscheiden Weinstein, Hansen en Nguyen ter verduidelijking vier vormen.
- De eerste is de complete terugtrekking, zoals we die kennen van religieuze kluizenaars. Dit is de vorm van alleen zijn waaraan mensen al snel denken als het over ‘solitude’ gaat.
- Dan is er ‘private solitude’: een kortere periode van fysiek alleen zijn, waarin we niet gestoord kunnen worden. Weldadig voor empathische mensen die geneigd zijn zich snel af te stemmen op de behoeften van anderen.
- De derde vorm is mentale terugtrekking die ‘partners-in-solitude’ wordt genoemd, waarbij twee mensen die vertrouwd met elkaar zijn in stilte hun eigen innerlijke wereld kunnen verkennen.
- En als laatste bestaat er een publieke variant van solitude: tot jezelf komen tussen mensen die je niet kent, bijvoorbeeld in de anonieme drukte van een stad.
Zo haal je meer uit je alleentijd
Als je de tijd die je alleen doorbrengt bewuster vormgeeft, kun je er meer uithalen. Hoogleraar Weinstein noemt dit solitude crafting.
Haar tips:
- Als je alleenzijn lastig of eng vindt, begin dan met vijftien minuten tot een half uur en bouw het op.
- Schrijf vóór je tijd alleen gaat doorbrengen eerst de voordelen op die je zou kunnen ervaren. Hierdoor vindt een cognitieve reframing plaats. Veel mensen worden namelijk beïnvloed door het negatieve imago van alleenzijn en hebben er negatieve gedachten over zoals: alleen zijn is zielig. Het helpt dan om je alleentijd te benaderen met nieuwsgierigheid.
- Maak een plan: wat ga je doen? Iets creatiefs misschien, en zo ja wat dan? Wil je iets nieuws leren? Of wil je ergens over nadenken?
- Schrijf op wat je hoopt dat de alleentijd zal brengen.
- Probeer bij die activiteiten die je kiest steeds iets meer uit je comfortzone te komen. Het kan namelijk een groot gevoel van voldoening geven als je in je eentje iets durft wat je graag wilt doen, bijvoorbeeld uit eten of naar een concert.
- Beschrijf na afloop wat je hebt gedaan en wat het je gebracht heeft.
