De vraag

Hoe help ik mijn hoogbegaafde dochter met autisme?

Geachte heer Vermeulen,
Gaarne zou ik willen weten hoe ik mijn 20-jarige dochter kan helpen. Haar handicap is nooit herkend, terwijl ik in haar kleuterjaren al zag dat ze anders was. Ze is nooit gepest, omdat ze zo ontzettend veel weet en daarmee de nieuwsgierigheid van andere kinderen afdwong. Echter, ze hield iedereen op afstand. Aangezien haar (honger naar) kennis zo groot was, maar haar bewegingen houterig waren, werd ze op 7-jarige leeftijd het pestobject van haar onderwijzer. Ik heb haar laten observeren door een kinderpsychologe, die concludeerde dat ze geestelijk op 12-jarige leeftijd en lichamelijk op 4-jarige leeftijd functioneerde. Om haar beter in haar lijfje te krijgen, heb ik haar Cesar-therapie laten doen en op een antroposofische school gedaan. Dit ging enkele jaren redelijk.

Op 11-jarige leeftijd liep ze weer vast en heb ik haar laten testen door een orthopedagoog. Resultaat: dubbel hoogbegaafd, doch een ernstige persoonlijkheidsstoornis. Wederom ben ik naar een kinderpsycholoog gegaan. Deze meldde mij na vier behandelsessies, dat hij geen toegang tot haar kon krijgen. Hij stelde gezinstherapie voor. Dit hebben wij twee keer gedaan, daarna weigerde mijn dochter hier langer aan deel te nemen, met de opmerking ‘Ik ben niet gek en weet niet wat ik hier nog doe.’

Mijn dochter heeft altijd teruggetrokken geleefd en het leek altijd of ze geen deel van ons gezin uitmaakte. Lichamelijk heeft ze een extreem hoge pijngrens en voelt geen warmte of koude. Haar relatie met mij is opportunistisch en het ontbreekt haar aan empathische gevoelens. Ze heeft van jongs af aan iedere vorm van autoriteit naast zich neergelegd.

Op de middelbare school ging ze onderpresteren en werd door haar leraren min of meer gehaat om haar verbale kracht en respectloze houding. Ze is op 16-jarige leeftijd de punkbeweging ingedoken, heeft school losgelaten en is in een kraakpand gaan wonen. Dit is een harde, gevoelloze wereld waarin ze zich kennelijk op haar gemak voelt. Ze begreep niet dat ik bezorgd was en kwam alleen naar huis als ze doodziek was om weer een beetje bij te komen.

Mijn familie en vrienden lachen me uit als ik zeg dat ze hoogbegaafd is. Ze vinden haar eerder dom en kortzichtig. Men begrijpt niet dat ik zoveel geduld met haar heb. Maar ik heb altijd gezien dat er iets anders aan de hand was. Nu ik over hoogbegaafde autisten heb gelezen, durf ik bijna met zekerheid te zeggen dat dit mijn dochters handicap is. Als moeder zou ik zo graag willen dat mijn kind zich gelukkig voelt.

Astrid de Jong

Het advies

Expert

Peter Vermeulen

autisme

Beste Astrid,
Alleen jouw dochter kan aangeven of ze gelukkig is. Als ze autisme heeft, zal een vage vraag als ‘Ben je gelukkig?’ wellicht alleen maar tot een korte ‘Ja!’ leiden. De kans is groot dat ze zich goed voelt in een omgeving die excentriciteit hoog aanschrijft en weinig sociale eisen en normen kent. Je zou met haar, als ze tot een gesprek bereid is, eventueel een gestructureerd gesprek over haar toekomstdromen kunnen houden. Daarin stel je haar zeer concrete vragen en – als ze autisme heeft – het liefst ook schriftelijk, zodat ze de tijd krijgt om de antwoorden voor te bereiden. Mijn ervaringen zijn namelijk dat schriftelijke communicatie beter aanslaat bij mensen met autisme dan praten, zeker als het communicatie over henzelf en hun eigen gevoelens betreft.

Ik vermoed dat haar leven in het kraakpand niet echt rooskleurige perspectieven biedt en vermoedelijk is hulpverlening noodzakelijk om haar levenskwaliteit in de toekomst te verhogen. Als je hulpverlening inschakelt (en als zij dat ook wil), doe je er goed aan te praten over je vermoedens omtrent autisme en geef je de hulpverleners het advies om haar niet op de gewone manier te begeleiden, maar heel concreet en gestructureerd te werken met visuele ondersteuning, concrete plannen enzovoort. Om haar te motiveren tot hulpverlening, kun je het best uitgaan van haar concrete wensen voor de toekomst (vandaar mijn suggestie om over haar toekomst te praten), zodat de hulpverlening niet opgelegd hoeft te worden. Haar motiveren zal niet gemakkelijk zijn en dat begrijp ik, gezien haar frustraties met eerdere hulpverlening.
Veel sterkte!

Peter Vermeulen

Meer weten over dit thema? Bekijk Autisme
Training Eerste hulp bij borderline
Training

Training Eerste hulp bij borderline

  • Leer borderline beter begrijpen
  • Ontdek hoe je beter kunt leven met borderline
  • Met inspirerende video's en artikelen
Bekijk de training
Nu maar
45,-
Deel dit artikel:
28 mei 2008 | Laatst gewijzigd op 17 juni 2020

Lees ook deze artikelen

Actrice Romana Vrede: ‘Op het toneel kan ik meer mezelf zijn dan daarbuiten’
Interview

Actrice Romana Vrede: ‘Op het toneel kan ik meer mezelf zijn dan daarbuiten’

Mensen vinden haar best druk en overweldigend. Maar actrice Romana Vrede (46) raakte deze zomer ieders hart toen ze in Zomergasten...
Skip de winterdip. Maar hóe dan?
Branded content

Skip de winterdip. Maar hóe dan?

Koud, nat en grauw buiten? Om te voorkomen dat je er down van wordt, is er in de winter (en ook al in de herfst) werk aan de winke...
Dit is het geheim van mindful opvoeden
Artikel

Dit is het geheim van mindful opvoeden

Aandachtig, zonder oordeel en met een milde blik omgaan met je kind. Dat is mindful ouderschap, zegt hoogleraar en ervaringsdeskun...
Dit is het geheim van mindful opvoeden
Artikel

Dit is het geheim van mindful opvoeden

Aandachtig, zonder oordeel en met een milde blik omgaan met je kind. Dat is mindful ouderschap, zegt hoogleraar en ervaringsdeskun...
Mijn puber plast in bed
Advies

Mijn puber plast in bed

Dag Emmeliek, Ik heb met mijn dochter van 16 jaar, 4 gymnasium, een goede band. Ze komt bij me uithuilen, is vaak fysiek moe, plas...
Het Dunning Kruger-effect: een bekende denkfout
Kort

Het Dunning Kruger-effect: een bekende denkfout

Een groep van 331 proefpersonen kreeg in een Amerikaans onderzoek onder andere de onderstaande stellingen voorgelegd om een indruk...
Ronald Plasterk: ‘Er zit wel iets manisch in mij’
Interview

Ronald Plasterk: ‘Er zit wel iets manisch in mij’

Als wetenschapper moet hij zijn team onderzoekers stimuleren en motiveren. Als columnist kan hij op felle toon misstanden aan de k...
Door zijn autisme kom ik tekort
Advies

Door zijn autisme kom ik tekort

Mijn partner heeft autisme en hij verliest zich zo in zijn studie dat hij geen tijd wil maken voor onze relatie. Leuke dingen doen...
Waarom apen wreder zijn dan kippen
Column

Waarom apen wreder zijn dan kippen

Het woord ‘menselijk’ slaat op een behandeling gebaseerd op begrip, en ‘onmenselijk’ op een die voortkomt uit haat. Maar i...
Simon Baron-Cohen – Nul empathie
Recensie

Simon Baron-Cohen – Nul empathie

3 redenen om het boek 'Nul empathie. Een theorie over menselijke wreedheid' van Simon Baron-Cohen te lezen.
7411