Emotionele ontrouw – vreemdgaan zonder seks

Ja, zeggen psychologen: een diepe ‘vriendschap’ met iemand van het andere geslacht kan een bedreiging zijn voor je relatie. De gevaren van emotionele ontrouw.

Al ruim vijf jaar woont Maaike samen met Paul. Op een dag ploft een uit­nodiging op de mat voor een reünie van haar middelbare school. Maaike twijfelt of ze zal gaan, maar vermaakt zich uiteindelijk prima als ze verwikkeld raakt in een geanimeerd gesprek met oud-klasgenoot Bas.

Aan het einde van de avond wisselen ze e-mailadressen uit, en een steeds intiemer wordende e-mailwisseling volgt. Maaike vertelt Bas over haar vriend Paul, die volgens haar weinig interesse toont en altijd druk is met sport, vrienden of werk. Bas klaagt op zijn beurt over zijn vrouw, die liever voor de televisie hangt dan samen met hem op stap te gaan.

Steeds vaker mailt Maaike naar Bas over problemen op het werk of andere dingen die haar bezighouden. Haar verlangens en zorgen deelt ze nauwelijks nog met Paul.

Het gevoel van geheime aantrekkingskracht

Ook al heeft Maaike geen seks met Bas en zag ze hem als volwassene zelfs maar één keer in levenden lijve, toch moet haar vriend Paul zich zorgen gaan maken.

Volgens Amerikaanse psychologen ligt namelijk emotionele ontrouw op de loer. Om een affaire te hebben, hoef je niet je lichaam met iemand te delen; je geest is genoeg.

Vreemdgaan zonder seks is een ware epidemie, schrijft de Amerikaanse psychologe Shirley Glass in haar boek Not just friends.

‘De nieuwe ontrouw is tussen mensen die diepe, gepassioneerde relaties aangaan en er te laat achter­komen dat ze de grens zijn overgegaan van een platonische vriendschap naar een romantische liefde.’

Volgens de psychologe had 82 procent van de koppels die zij behandelde, een affaire met iemand die eerst ‘gewoon een vriend’ was.

Maar wanneer gaat een gewone vriendschap over in emotionele ontrouw? Volgens Glass ­bevat het recept voor emotionele ontrouw drie ingrediënten.

Ten eerste moet er sprake zijn van emotionele intimiteit. In een emotionele affaire deel je meer van jezelf, je frustraties en overwinningen met een ander dan met je partner. Ook uit je je onvrede over je eigen relatie.

Zo deelt Maaike haar frustraties over Pauls drukke leven met Bas, zonder ze met hemzelf te bespreken. Het tweede essentiële element is geheimhouding.

Maaike verzwijgt haar intensieve contacten met Bas voor Paul, en klikt naar een andere pagina als hij de werkkamer binnenkomt. Tot slot moet er volgens Glass sprake zijn van een bepaalde seksuele aantrekkingskracht.

Impotente geliefde

Relatietherapeute Carolien Roodvoets kan zich grotendeels vinden in deze definitie, maar vindt seksuele aantrekkingskracht niet essentieel.

‘Ik zie emotionele ontrouw breder. Ik vind het vooral gevaarlijk als de ander niet solidair is met je geliefde. Je bent ook emotioneel ontrouw wanneer je als man een nauwe werkrelatie hebt met een mannelijke collega en je huwelijks­problemen met hem bespreekt, terwijl je weet dat die collega niet positief tegenover je vrouw staat.

Of als je als vrouw met een vriendin bespreekt dat je geliefde impotent is. Natuurlijk niet als je dat op een integere manier doet, maar wanneer er een kwaadaardige sfeer ontstaat.’

Volgens psychologe Sybille Labrijn lekt er bij emotionele ontrouw te veel energie weg uit je relatie. ‘Er is sprake van emotionele ontrouw als je liever bij die ander bent dan bij je partner. Als je geneigd bent te vergelijken, en je geliefde er bekaaid vanaf komt.

Maar ook als de balans scheef is: je brengt meer en meer vrije tijd door met die ander en vraagt je steeds af wat hij of zij van iets vindt. Als je bezig bent met je kleding, haardracht, waar jullie heen zullen gaan, welk cadeautje je voor die ander zult kopen en steeds minder belt, mailt of smst met je geliefde.

Kortom: wanneer je steeds minder betrokken bent bij je partner. Met een vriendschap kun je ook ontzettend blij zijn, maar die blijdschap kun je in veel gevallen delen met je geliefde. Bij emotionele ontrouw is dat niet of nauwelijks het geval.’

Pas op voor die collega

Vooral de werkvloer is volgens Glass een ideale voedingsbodem voor emotionele ontrouw. ­Omdat mannen en vrouwen steeds vaker samen­werken en lange dagen maken, kunnen gemakkelijk intense emotionele banden ontstaan. In de praktijk van Glass had ongeveer de helft van de vrouwen en tweederde van de mannen een verhouding met iemand op het werk.

Ook het internet zou de drempel voor emo­tionele ontrouw verlagen. Labrijn: ‘Ik denk zeker dat emotionele ontrouw daardoor vaker voorkomt. Internet biedt een keur aan mogelijk­heden om zeer intensief met een ander bezig te zijn en intieme zaken te delen.’

Roodvoets is het daarmee eens. ‘Hoewel emotionele affaires niets nieuws zijn, denk ik dat internet ze kan vergemakkelijken. Iemand kan zijn negatieve punten verhullen en daardoor kun je zo’n relatie makkelijk gaan idealiseren. De realiteitstoetsing is minder.’

Dat een internetaffaire pijnlijk kan zijn, blijkt wel uit een kranten­bericht uit de Volkskrant een aantal jaar geleden. Een Belgische man vroeg scheiding aan nadat hij de erotische chatsessies van zijn vrouw had ontdekt op hun gezamenlijke computer, waarin ze ook nog eens op hem bleek af te geven. De rechter erkende dit virtuele vreemdgaan als grond voor echtscheiding.

Strikt alcoholverbod

Om emotionele ontrouw te voorkomen, stelde de Amerikaanse psycholoog Gary Neuman, auteur van het boek Emotional infidelity, tien strikte regels op.

Zo kun je volgens hem beter geen alcohol drinken in de buurt van iemand tot wie je je aangetrokken voelt en is het onverstandig om met iemand te gaan lunchen buiten het kantoor, omdat je weleens over iets anders dan werk zou kunnen praten.

‘Zwaar overdreven’, noemt Labrijn deze regels. Volgens Roodvoets is het goed om afspraken te maken welke informatie je binnen je relatie houdt. ‘Vraag je af waar de buitengrenzen van je relatie liggen. Deel je informatie over je seksleven met je vrienden of vriendinnen, of houd je dat voor jezelf?’

Bij een emotionele affaire adviseert Labrijn: ‘Vertel je partner dat je merkt dat hij of zij er minder voor je is en dat dat je kwetst. Het is mogelijk dat de ander zich verdedigt met: “We doen toch niets” en “Doe niet zo overdreven jaloers” – maar hij of zij weet zeer waarschijnlijk heel goed wat je bedoelt. Laat je daardoor dus niet afschrikken. Kom op een constructieve wijze op voor jezelf en je relatie.

Bron: Ladies Home Journal Online