De vraag

Heb ik faalangst of succesangst?

Ik heb erg veel last van faalangst en het beperkt me enorm in mijn dagelijks leven. Soms heb ik het idee dat ik faalangstig ben om te slagen in het leven.

Ik ben 48 jaar en zit vanaf mijn 23ste in de WAO. Iedere keer als het erop lijkt dat ik het heft in mijn leven in eigen handen neem gaat het op het laatste moment mis. Neem nou mijn opleiding. Op de laatste dag van het laatste jaar kreeg ik een negatieve beoordeling, terwijl ik mijn eigen toko al voor me zag – de ruimte en alles had ik ook al geregeld.

Omdat dit vaker voorkomt kan het niet anders dan dat er ook iets in mij is wat (te) angstig is om te slagen. Kun jij hierop wat licht werpen?

Het advies

Expert

Arjan van Dam

Faalangst

Behalve angst om te falen bestaat er inderdaad ook een angst voor succes.

Angst voor succes, wat is dat?

Succesangst is minder bekend, maar minstens zo vervelend. Wanneer je angst voor succes hebt stop je met uitdagende taken omdat je bang voor de negatieve gevolgen als je zou slagen – zoals spottende opmerkingen van anderen, verstoorde relatie of jaloezie.

Geen angst voor succes maar self-handicapping

Maar het kan ook zijn dat je last hebt van zogeheten ‘self-handicapping’. Dan zorg je er zelf, bewust of onbewust, steeds voor dat je geen goede prestaties levert. Bijvoorbeeld weinig studeren voor een belangrijk examen, of de avond voor een belangrijke bespreking teveel drinken en laat naar bed gaan. Op die manier kun je achteraf iets anders de schuld geven van je falen: je slaaptekort, kater of weinig voorbereiding, etc. Zo komt je gevoel van eigenwaarde minder in gevaar.

De essentie van faal- en succesangst: teveel waarde aan andermans oordeel

In beide gevallen ervaar je een druk uit de buitenwereld en probeer je een negatieve beoordeling door anderen te voorkomen. De bron van faalangst is schaamte. Of je je nu schaamt omdat je succesvol bent of juist faalt, in beide gevallen hecht je (te)veel waarde aan het oordeel van anderen.

Je aandacht verleggen naar jezelf

Richt je meer op je eigen ontwikkeling, en ga uitdagingen aan. Op die manier wordt het oordeel van anderen minder belangrijk voor je. Maar als je het steeds maar goed wilt doen in de ogen van anderen, kom je minder toe aan je eigen ontwikkeling.

Falen en succes horen allebei bij zelfontwikkeling. Als je één keer succesvol bent, betekent het niet dat je daarna nooit meer mag falen. ‘Alleen zij die geweldig durven te falen, kunnen ooit iets geweldigs bereiken’, zei Robert Kennedy ooit.

Meer weten over dit thema? Bekijk Angst
Deel dit artikel:
27 januari 2010 | Laatst gewijzigd op 20 september 2020

Lees ook deze artikelen

Mijn sociale fobie speelt weer op
Advies

Mijn sociale fobie speelt weer op

Ik ben 60 jaar en al een tijd werkloos; nu begint mijn sociale fobie weer op te spelen. Ik zit erg veel alleen thuis, gelukkig wel...
Waarom de zon ons gezonder en gelukkiger maakt
Branded content

Waarom de zon ons gezonder en gelukkiger maakt

Hoera, de zon laat zich weer vaker zien. En dat is fijn, want een dagelijkse portie zon maakt ons gezonder, gelukkiger en vergroot...
Scheiden is besmettelijk
Artikel

Scheiden is besmettelijk

Heeft een samenwonend of getrouwd stel veel gescheiden vrienden of collega’s, dan is de kans groter dat ze zelf ook uit elkaar g...
Scheiden is besmettelijk
Artikel

Scheiden is besmettelijk

Heeft een samenwonend of getrouwd stel veel gescheiden vrienden of collega’s, dan is de kans groter dat ze zelf ook uit elkaar g...
Huiswerkhulp? Blijf positief!
Kort

Huiswerkhulp? Blijf positief!

Steeds hetzelfde liedje: zoon- of dochterlief begint al onder protest aan het huiswerk, zit binnen de kortste keren te zuchten en ...
Ik slaag niet voor mijn rijbewijs
Advies

Ik slaag niet voor mijn rijbewijs

Een jaar of tien geleden ben ik gestopt met rijlessen, na vier keer gezakt te zijn. Sinds anderhalf jaar ben ik weer begonnen – ...
De kunst van het pieken: hoe lever je topprestaties?
Artikel

De kunst van het pieken: hoe lever je topprestaties?

Solliciteren, koken voor tien mensen, een rivaal verslaan op de squashbaan: iedereen moet wel eens een topprestatie leveren. Een g...
Opscheppen en faalangst?
Advies

Opscheppen en faalangst?

Hallo Margreeth, Mijn zoon van elf piekert veel. Op school gaat het goed. Toch maakt hij zich elke keer veel zorgen of hij het wel...
‘Een vijf kan ook heel goed zijn’
Artikel

‘Een vijf kan ook heel goed zijn’

Studiestress, ruzie met je ouders – heel gewone puberkwesties zijn het soms, waar leerlingen mee aankloppen bij de schoolpsychol...
Oeps! Waarom we mislukkingen moeten koesteren
Verhaal

Oeps! Waarom we mislukkingen moeten koesteren

Heb je vandaag al een paar flinke steken laten vallen? Wie zijn fouten open tegemoet treedt, leert meer en is uiteindelijk succesv...
5754