De vraag

Laat ik mijn kleuters op hoogbegaafdheid testen?

Ik ben moeder van een eeneiige meisjestweeling – ze zijn bijna twee jaar. Volgens de logopedist (die hebben ze voor spraakproblemen als gevolg van sondevoeding), het kinderdagverblijf en het consultatiebureau lopen ze ver voor op leeftijdsgenootjes. Hun opa is getest als hoogbegaafd, zelf zijn onze dochters slim en leergierig, hyper en sociaal, en hebben ze erg veel humor.

Nadat ze de eerste twee jaar vrijwel alleen maar ziek waren zijn ze als een speer vooruit gegaan. En ze lijken niet meer te stuiten. Als kinderen redelijk in hun vel zitten, is testen van voorlopen, dus testen op hoogbegaafdheid, dan zinvol of niet? Of kan je beter wachten totdat ze tegen problemen aanlopen? Ze zijn immers met zijn tweeën en hebben altijd een gelijke.

Hun opa had tijdens het testen een IQ van 140. Hij is sociaal alleen erg zwak: hij heeft bijvoorbeeld ook geen vrienden – die heeft hij nooit gehad en hij wil ze ook niet. Zelf geeft hij als reden op dat hij zich van huis uit niet mocht ontwikkelen en tot zijn vierde jaar niet met andere kinderen mocht spelen. En dat je het dan met vier jaar al verleerd bent om vriendjes te hebben. En dan komt dat op school niet meer goed. Dat klinkt mij raar in de oren, gaat dat echt zo? Mijn zoon heeft namelijk PDD-NOS, dus ik vind het dan meer daarop lijken.

Wat ik graag wil weten: is hoogbegaafdheid erfelijk? Hij is namelijk zo trots op zijn slimme kleindochters…

Het advies

Om uw laatste vraag als eerste te beantwoorden: intelligentie is zeker deels erfelijk bepaald. Hoogbegaafdheid is een veel complexer begrip. Daarbij spelen veel factoren een rol, zowel erfelijke als omgevingsfactoren.

Hoogbegaafdheid testen – de overwegingen

De kenmerken die u beschrijft bij uw dochters kunnen wijzen op hoogbegaafdheid. Testen, of liever gezegd een psychologisch onderzoek, is mogelijk, maar niet noodzakelijk. Wel is het van belang dat uw dochters, die nu waarschijnlijk naar het basisonderwijs gaan, onderwijs krijgen dat bij hun manier van ontwikkelen past. U zegt: ‘ze lijken niet meer te stuiten’, en ze stuiten is ook het laatste wat u nu moet doen. Dit betekent dat u snel in gesprek moet gaan met school, zodat ze daar goed kijken wat uw dochters mogelijkheden en interesses zijn. Als die sterk afwijken van het gemiddelde, zal men het onderwijs daar op moeten aanpassen. Dit kan door middel van het verrijken en/of versnellen van de leerstof.

Aandachtspunten voor de school

Op school zal men alert moeten zijn op mogelijk aanpassingsgedrag: kinderen denken soms dat er verwacht wordt dat ze dezelfde dingen moeten doen als hun klasgenoten. Dat kan leiden tot onderpresteren. De school moet zeker niet wachten worden tot uw dochters tegen problemen aanlopen. Dit kunnen ze voorkomen door een adequaat schoolprogramma te bieden, en voldoende kans te bieden om in contact te komen met ontwikkelingsgelijken.

Mogelijkheden buiten school

Natuurlijk hebben uw dochters elkaar, maar een wat bredere sociale groep is natuurlijk fijner. Als dat niet of te weinig lukt op school, raad ik u aan contact op te nemen met één van de verenigingen van ouders van hoogbegaafde kinderen, verenigd in ‘de Koepel’ (www.koepelhb.nl).

Tot slot nog even over uw vader’s redenering

Het verhaal van opa is herkenbaar. Een hoge intelligentie zorgt er vaak voor dat de interesses van een kind, in ieder geval qua niveau, afwijken van dat van andere kinderen. Als daar onvoldoende in begeleid wordt kan dat leiden tot sociale problemen.

Bekijk ook deze video, waarin psycholoog Nienke Wijnants vijf vragen beantwoordt over hoogbegaafdheid

Meer weten over dit thema? Bekijk Hoogbegaafd
Deel dit artikel:
1 september 2009 | Laatst gewijzigd op 23 oktober 2020

Lees ook deze artikelen

Aandachtstraining helpt kleuters
Kort

Aandachtstraining helpt kleuters

Kleuters hebben al baat bij een uurtje mindfulnesstraining per week. Dat stellen Amerikaanse wetenschappers na onderzoek onder der...
Waarom wandelen je dichter bij elkaar brengt
Branded content

Waarom wandelen je dichter bij elkaar brengt

Wandelen helpt tegen depressieve gevoelens. En samen wandelen is als ‘sociale lijm’: je voelt meer aansluiting en verbondenhei...
Kun je seksueel misbruik verdringen? Een nieuw licht op hervonden herinneringen
Artikel

Kun je seksueel misbruik verdringen? Een nieuw licht op hervonden herinneringen

Kun je seksueel misbruikt zijn en je dat pas veel later herinneren? Hierover onstaat keer op keer veel discussie. Hoogleraar Eric ...
Kun je seksueel misbruik verdringen? Een nieuw licht op hervonden herinneringen
Artikel

Kun je seksueel misbruik verdringen? Een nieuw licht op hervonden herinneringen

Kun je seksueel misbruikt zijn en je dat pas veel later herinneren? Hierover onstaat keer op keer veel discussie. Hoogleraar Eric ...
Robert Sternberg: succesvolle intelligentie is meer dan een hoog IQ
Artikel

Robert Sternberg: succesvolle intelligentie is meer dan een hoog IQ

Een hoog IQ lijkt een garantie voor succes. De Amerikaanse IQ-expert Robert J. Sternberg denkt daar heel anders over. Succesvolle ...
Is ontgroening noodzakelijk?
Interview

Is ontgroening noodzakelijk?

De ontgroeningen van de studentenverenigingen zijn weer volop aan de gang. De vaak zo verafschuwde inwijdingsrituelen zien we niet...
Leven met schizofrenie
Interview

Leven met schizofrenie

Bart lijdt aan schizofrenie. Hij hoort stemmen en had een serie angstaanjagende psychoses. ‘Ik was een kardinaal die de wereld g...
Wie zijn vriendjes?
Kort

Wie zijn vriendjes?

U bevindt zich op een feestje en ziet dat mevrouw X en mevrouw Y regelmatig een blik wisselen. X en Y mogen elkaar, is waarschijnl...
De wereld bekeken door kinderogen
Kort

De wereld bekeken door kinderogen

Geef kinderen een wegwerpcamera, en je krijgt leuke foto’s terug van huisdieren, ouders en voorwerpen in het huis. Onderzoek...
Het Cito-dilemma
Artikel

Het Cito-dilemma

Oefenen of niet oefenen? Dat is op veel basisscholen deze maand dé vraag. Want februari is Citotoetsmaand. En extra oefenen lever...
6091