Adviezen van kinderen aan ouders die scheiden

Als je huilt, moet je zeggen wat er is

De ouders van Feline (8) zijn sinds eind vorig jaar uit elkaar.

‘Onze hond was net dood. Dus toen papa en mama ons iets gingen vertellen, dacht ik dat we een nieuw hondje kregen. Maar toen zag ik mama huilen en wist ik dat het niet iets leuks zou zijn.

Ze gingen scheiden, maar ik wist niet helemaal wat dat was. Daarna ging papa bij opa en oma wonen. Hij zoekt nu een eigen huis.’

De adviezen van Feline:

Ga dicht bij school wonen. ‘Ik slaap elke week twee nachten bij papa en daar vandaan is het een uur rijden naar school. Als er file is, duurt het zelfs nog langer.

Ik hoop dat papa een huis vindt dicht bij school. Maar niet te dicht bij mama, anders krijgen ze misschien ruzie. De school moet er eigenlijk tussenin zijn, dat is het handigst.’

Als je huilt, moet je zeggen wat er is. ‘Mama huilde in het begin weleens en dan vroeg ik: “Gaat het wel goed?” Ik probeerde haar te troosten en op te vrolijken.

En ik wilde dat ik het kon oplossen, zodat ze niet meer verdrietig was. Ze vertelde niet helemaal waarom ze huilde. Dat snap ik wel, maar ik zou het toch willen begrijpen.’

Doe soms nog iets met elkaar, als je daar geen ruzie van krijgt. ‘Vroeger gingen we naar de kermis of uit eten. Ik zou dat nog steeds weleens willen doen. Ook zou ik het fijn vinden om weer met z’n allen op vakantie te gaan of mijn verjaardag te vieren.

Papa zei dat we pas over een paar jaar naar Griekenland gaan. Ik dacht dat hij een grapje maakte, maar het was echt, want hij moet eerst sparen. Met mama gaan we gelukkig wel op vakantie.’

Laat ons bellen wanneer we willen. ‘Als ik bij papa ben, mis ik mama heel erg. Dan bel ik haar en dat helpt. Ik mag altijd bellen, ook als het heel laat is.’

‘Wees voorzichtig met wat je zegt’

Isa (15) was 3 jaar toen haar ouders uit elkaar gingen.

‘Mijn moeder heeft wel relaties gehad, maar is op dit moment alleen. Mijn vader heeft een nieuw gezin en als ik bij hem ben, vind ik het weleens lastig dat mama alleen is.’

De adviezen van Isa:

Weet dat jullie partners belangrijk voor ons zijn. ‘Mijn moeder zou gaan samenwonen. Het klikte tussen hem en mij, hij maakte voortdurend grapjes. Die relatie duurde twee jaar, maar tijdens een vakantie was hij ineens weg.

Toen we thuiskwamen, nam ik me voor om hem zo erg te knuffelen dat hij zou blijven. Maar hij ging voorgoed weg. Als ik daaraan denk, kan ik nog steeds huilen. Ik hoop voor mijn moeder dat ze opnieuw een leuke man vindt.’

Maak duidelijk dat wij niet verantwoordelijk zijn voor jullie geluk. ‘Ik vind mijn stiefmoeder heel lief, zij is mijn tweede moeder. Toen ik het daar een keer met mama over had, zei ze eerlijk dat ze dat best lastig vond, maar dat ze het beste wil voor haar kind.

Dat was een grote opluchting, want ik wilde niet dat het haar dwarszat. Als mijn tweede moeder en papa irritaties hadden, voelde ik me verantwoordelijk voor de spanning.

Totdat papa me een keer vertelde dat hij met haar had afgesproken om tachtig jaar bij elkaar te blijven. Ze waren boos om de situatie, het ging niet over mij. Toen viel er echt iets van me af.’

Wees voorzichtig met wat je zegt. ‘Ik voel me altijd gespleten. Het liefst zou ik op twee plekken tegelijk zijn. Als ik na negen dagen weer bij papa kom, is er vaak van alles veranderd. Hun gezinsleven gaat natuurlijk gewoon door.

De bank staat anders, mijn halfbroertje of halfzusje heeft iets nieuws geleerd… Dat is pijnlijk. Zo voel ik me altijd een beetje te gast. Als iemand dan iets zegt als “Het is hier geen hotel” komt dat keihard aan.’

‘Zorg dat we jullie ruzies niet horen’

Een jaar geleden besloten de ouders van Jos (10) uit elkaar te gaan.

‘Mijn vader ging drie maanden naar Aruba. Daarna trok hij in bij een vriend die vlakbij woont.’

De adviezen van Jos:

Zorg dat we jullie ruzies niet horen. ‘Als we in bed lagen, maakten papa en mama weleens ruzie. Ik had dan geen fijn gevoel. Mijn kleine zusje huilde en ze kroop bij mijn grotere zus in bed.

Toen ik een keer een klap hoorde, schrok ik. Ze gooiden een flesje op de grond. Papa en mama dachten dan niet aan ons, ze waren zo boos op elkaar. ‘

Laat ons met iemand anders praten. ‘Ik dacht dat de scheiding door mij kwam. Ik heb vaak ruzie met mijn jongere zusje en ik dacht dat papa en mama gingen scheiden omdat ze daar chagrijnig van werden. Maar ik volgde een cursus over scheiden en de juf vertelde dat het nooit door de kinderen komt.

Met papa en mama praat ik niet veel over de scheiding, ik houd het liever voor mezelf. In het begin kreeg ik tranen als ik er iets over zei. Nu heb ik dat niet meer. Bij die cursus waren andere kinderen die hetzelfde hadden als ik. We schilderden en maakten een troostvogel.’

Doe zo normaal mogelijk tegen elkaar. ‘Eerst negeerden papa en mama elkaar. Dat vond ik heel raar. Dan dacht ik: waarom? Nu ze apart wonen, is papa leuker en liever geworden. Hij wordt minder snel boos. Dat vind ik fijn, want als hij chagrijnig is, wordt hij heel streng. We doen nu ook veel meer leuke dingen.’

Kom naar ons kijken bij het sporten. ‘Ik vind het fijn als papa bij voetbal is. Toen hij er een paar keer niet was, vond ik dat heel jammer. Toen kon hij het niet zien als ik het heel goed deed.’

‘Begrijp dat wij een eigen leven hebben’

De ouders van Nicoline (16) scheidden elf jaar geleden.

‘Ik houd heel erg rekening met de gevoelens van mijn ouders. Als ik iets leuks heb gedaan met mijn moeder, vertel ik daar niet te enthousiast over tegen mijn vader.’

De adviezen van Nicoline:

Maak het zo gemakkelijk mogelijk voor ons. ‘In de eerste maanden wisselden mijn vader en moeder van huis. Dan kwam papa om het weekend in ons huis. Daarna vond hij een huis in de buurt.

Rond mijn 8ste trokken mama, mijn zusje en ik in bij haar vriend in Den Haag en verhuisde papa naar Amsterdam. Die afstand vond ik lastig. Als ik bij mijn vader was, kon ik niet spontaan langsgaan bij mijn vriendinnen in Den Haag. Maar nu komen zij weleens naar Amsterdam.

Bij papa heb ik niet al mijn spullen. ‘Het is soms best een gedoe om te bedenken wat ik in een weekend allemaal nodig heb. Dan mis ik net dat leuke truitje, of mijn oplader. Daarom is het handig om zoveel mogelijk spullen dubbel te hebben.’

Zeg dat je begrijpt dat wij een eigen leven hebben. ‘Vaak valt een feestje precies in het weekend dat ik bij mijn vader zou zijn en dan zie ik hem een maand niet.

Pas toen papa een keer zei dat hij goed begrijpt dat ik naar feestjes wil, voelde ik me daar niet meer schuldig over. Hij komt nu regelmatig naar Den Haag en dan gaan we met zijn tweetjes uit eten. Dat is heel fijn.’

Vermijd ongemakkelijke situaties. ‘Als mama ons kwam ophalen bij papa, begroette ik haar niet al te enthousiast, want straks dacht papa nog dat ik het weekend bij hem niet leuk vond.

Eén keer, toen ik 6 werd, vierden we mijn verjaardag met alle families bij elkaar. Daar werd ik heel gespannen van omdat ik steeds bezig was om mijn aandacht eerlijk te verdelen. Ik wil mijn beide ouders niet tekortdoen.’