Eerlijk gesprek

De vraag

‘Jij komt altijd zo goed voor jezelf op,’ verzucht een vriendin, nadat ik heb verteld over een pittige salarisonderhandeling. ‘Daar kan ik nog wat van leren.’

Ik knik: als het om zakelijke kwesties gaat, vind ik het niet zo lastig om te zeggen wat ik vind. Maar tegenover geliefden voel ik me veel kwetsbaarder. Af en toe neig ik daarom naar maar gewoon ‘wachten tot het overwaait’.

Helaas krijg ik daardoor niet altijd wat ik graag wil omdat de mensen om mij heen niet weten waaraan ik behoefte heb.

De methode

Psycholoog en coach Anne de Jong ontwikkelde de Geluksroute, een methode die helpt om in verbinding te blijven met jezelf en anderen. Dat is vooral nodig als je teleurgesteld, boos of verdrietig bent.

Want als je partner niet luistert, een vriendin last minute afzegt of je leidinggevende je negeert, kun je in een reflex schieten. Je niet uitspreken is een voorbeeld van zo’n reflex en leidt uiteindelijk vaak tot verwijdering.

De Geluksroute helpt met praktische oefeningen om dat voortaan anders aan te pakken. De Jong ontwikkelde onder andere een stappenplan om de situatie in kaart te brengen en jezelf en de ander beter te gaan begrijpen.

Door daarmee te oefenen durf je eerder het gesprek wél aan te gaan en op een goede manier duidelijk te maken wat je dwarszit.

De sessie

‘Veel mensen vinden het spannend om iets aan te kaarten,’ weet De Jong. Sterker nog, de angst voor negatieve reacties tijdens zo’n gesprek maakt dat ze er vaak maar helemaal niet aan beginnen.

Dat soort vermijdingsgedrag is vaak ontstaan door eerdere slechte ervaringen. Als ik vertel over de clashes die ik soms heb met mijn vriend, adviseert ze me om het ‘eerlijke gesprek’ te oefenen. Dat kan eerst voor mezelf op papier, of meteen live met hem.

De eerste stap is het formuleren van een intentie. Dat leidt er al meteen toe dat ik uitzoom. Ik focus niet op wat híj anders moet doen of wat ík wil, maar op hoe ónze relatie beter kan worden.

Ook benadrukt het stappenplan dat een gesprek niet hetzelfde is als een verhitte discussie of ruzie. Het is juist bedoeld om dat te voorkomen of weer nader tot elkaar te komen als de gemoederen te hoog zijn opgelopen.

We lopen de rest van de in totaal zes stappen door: het feitelijk observeerbare gedrag van de ander benoemen (2), aangeven wat het effect daarvan op mij is (3), mijn behoefte formuleren (4), checken of de ander herkent wat ik benoem (5) en tot slot: mijn concrete verzoek formuleren.

De Jong: ‘Het eerlijke gesprek zorgt ervoor dat je allebei je hoofd op “groen” zet. Je houdt het bij jezelf, zonder de ander verantwoordelijk te maken voor je emoties.’

Het effect

Een week later krijgen mijn vriend en ik ’s morgens ruzie over onze agendaplanning. Ik besluit om het er niet bij te laten zitten, maar dezelfde avond een eerlijk gesprek aan te gaan. Vooraf heb ik de stappen op mijn telefoon gezet als spiekbrief.

Mijn intentie heb ik scherp: op een meer ontspannen manier omgaan met ‘moetjes’ als planningen. Vervolgens geef ik aan wat ik aan gedrag zag bij mij vriend. Daar gaat het meteen mis.

Want: ‘Zo ging het niet,’ zegt hij. Ik formuleer het opnieuw, maar deze keer zeg ik wat ik létterlijk heb gezien, want ik besef dat ik zojuist een interpretatie heb gegeven van wat ik dácht te zien.

Nu nog onder woorden brengen wat dat voor gevoel zijn gedrag bij me opriep, of in de woorden van De Jong: de ander een inkijkje geven in je hoofd. En dat zonder hem verantwoordelijk te maken voor wat er dan zoal gebeurde.

Dus niet: ‘Jouw slechte planning geeft me stress,’ maar: ‘Ik vind het fijn als je aangeeft hoe laat je een telefonisch overleg hebt, want ik kan me niet goed concentreren op mijn werk als jij aan het bellen bent. Als je me dat niet laat weten, denk ik dat je mij en mijn werk niet belangrijk genoeg vindt om rekening mee te houden.’

Dat zo zeggen, voelt kwetsbaar, maar dat is juist het hele idee: mijn masker laten zakken en laten zien wat er in me omgaat.

Na een uur praten, waarin ook hij zoekt naar woorden voor zijn gevoelens en gedachten, zijn we iets dichter bij elkaar gekomen. Precies zoals De Jong al zei, voelt het alsof we allebei op ‘groen’ staan.

We zijn samen aan het werk en bespreken meteen concreet hoe het de volgende keer beter kan. Dát hebben we dus al binnen. Het geeft ons allebei zo’n goed gevoel dat de avond verder in volledige harmonie verloopt: we maken zelfs grapjes over onze uitbarsting.

Volgens de Jong is haar methode geen gouden formule, maar voor ons werkte het zeker verbindend.

Vind ook een coach die bij je past op coachfinder.nl