Dit is het effect van tapping (EFT) op stress en angst

De belofte van EFT

Het zou helpen tegen angst, stress, depressie en trauma. Bij Emotional Freedom Techniques (EFT, niet te verwarren met Emotionally Focused Therapy) geef je jezelf klopjes op bepaalde punten van je gezicht en lichaam.

Op Youtube vind je duidelijke video’s waarbij je meteen kunt meedoen: je kiest een emotie, herinnering of overtuiging waaraan je wilt werken. Daar maak je een specifieke zin van, bijvoorbeeld: ‘Ik ben zenuwachtig om voor een groep te spreken.’

Dan begin je met een ronde tappen, terwijl je die zin herhaalt: je klopt met je wijs- en middelvinger zachtjes op de kruin van je hoofd, de aanzet van je wenkbrauwen, de zijkant van je oog, onder je oog, onder je neus, op je kin, op je sleutelbeen, aan de onderkant van je oksel.

Bij de volgende ronde herhaal je dat, maar nu met een helpende zin, bijvoorbeeld: ‘Ik mag zenuwachtig zijn, want ik ben nog aan het leren.’ Het fijne van deze methode is dat je het zelf kunt doen, dat het niets kost en heel makkelijk is.

De theorie achter EFT

EFT heeft drie werkzame bestanddelen. Het eerste is aanraking. Bij EFT raak je de zogenaamde meridiaanpunten of acupressuurpunten aan. Meridianen zijn volgens de traditionele Chinese geneeskunde energiebanen die door je lichaam stromen.

Sommigen zeggen dat het tappen op deze meridiaanpunten een directe werking heeft op het kalmeren van de amygdala – het gedeelte van de hersenen dat betrokken is bij stress en angst. Anderen zeggen dat aanraking simpelweg ontspant.

Het tweede werkzame deel is exposure, ofwel blootstelling aan negatieve gevoelens. Dat is een belangrijk werkzaam bestanddeel van zowel meditatie als van psychotherapieën: niet je emoties onderdrukken maar ze durven voelen, leren verdragen en accepteren.

Het derde werkzame deel is de techniek van de helpende gedachten, zoals die ook gebruikt wordt in de cognitieve gedragstherapie.

Lees ook: Zo vind je je uitknop

Het oordeel over EFT

De methode lijkt misschien wat op hocus pocus, maar er zijn inmiddels aardig wat onderzoeken die de effectiviteit van EFT aantonen. Zo liet een grote overzichtsstudie en meta-analyse (waarbij een aantal onderzoeken naast elkaar wordt gelegd en de beschikbare data opnieuw worden berekend) van veertien onderzoeken met in totaal 658 deelnemers zien dat EFT een significante afname van angstscores tot gevolg heeft.

En in een onderzoek onder vijftig vrouwelijke studenten die meer dan gemiddeld last hadden van premenstrueel syndroom, bleek dat de groep die tapping bij zichzelf uitvoerde hierna significant minder last had van depressieve gevoelens, moeheid en nervositeit dan daarvoor.

In ander onderzoek blijkt dat EFT ook fysiologische waarden beïnvloedt, zoals een verlaging van de bloeddruk, hartslag en stresshormoon cortisol.

Niet alleen is de werking voor en na EFT onderzocht, ook werd de methode vergeleken met andere soorten therapie. In onderzoek uit 2012 en in een gerepliceerde studie uit 2020 werd EFT bijvoorbeeld vergeleken met een groep die steunende gesprekken kreeg en een groep die geen behandeling kreeg. De EFT-deelnemers hadden na het tappen gemiddeld een lager cortisolgehalte dan de andere groepen.

In een meta-analyse naar de effecten van EFT op trauma bleek dat ook hierbij goede resultaten werden geboekt, vergeleken met cliënten op de wachtlijst en vergeleken met gangbare traumatherapieën. De onderzoekers concluderen dat de resultaten van EFT vergelijkbaar zijn met andere evidence-based therapieën, dus dat mensen naderhand gemiddeld minder last hebben van bijvoorbeeld nachtmerries, flashbacks en angsten.

Dat tapping op de juiste punten ook echt een van de werkzame bestanddelen is, concludeerden Church en zijn collega’s in een systematische review van onderzoeken, waarin het tappen op de acupunctuurpunten werd vergeleken met tappen op ‘nep-acupunctuurpunten’ en met ademhalingsoefeningen.

EFT had meer effect dan tappen op nep-punten en ook meer effect dan ademhalingsoefeningen alleen. De werking van EFT is dus geen placebo-effect, zeggen de onderzoekers, en de meridiaanpunten zijn daadwerkelijk een belangrijk bestanddeel.

Aangezien er geen fysiologische onderbouwing is voor het bestaan van meridiaanpunten zal dat laatste onder wetenschappers nog een punt van discussie zijn. Hóé het precies werkt, is dus nog niet helemaal duidelijk.

Maar inmiddels suggereert genoeg serieus onderzoek dat EFT een waardevolle aanvulling kan zijn op bestaande methoden tegen stress, angst en trauma. Helemaal als je bedenkt hoe toegankelijk het is: je doet het heel gemakkelijk zelf en je kunt het eigenlijk niet fout doen.

Zelf aan de slag? In de training Kalmeer je lichaam, kalmeer je geest leert psycholoog en yogadocent Anouk Prop hoe je je zenuwstelsel tot rust brengt.

Bronnen o.a.: P. Stapleton e.a., Emotional Freedom Techniques for treating post traumatic stress disorder. An updated systematic review and meta-analysis. Frontiers of Psychology, 2023 / D. Bach, e.a., Clinical EFT (Emotional Freedom Techniques) improves multiple physiological markers of health, Journal of Evidence-Based Integrative Medicine, 2019 / N. Bakir e.a., The effects of emotional freedom techniques on coping with premenstrual syndrome. A randomized control trial, Perspectives in Psychiatric Care, 2021