Minder eten, meer genieten

De eerste hap die je neemt van iets lekkers geeft het meeste zintuiglijk plezier. Dan proef je die verfijnde chocoladesmaak het intensiefst, dan voelt het smeltend ijs op je tong het meest overweldigend. Elke volgende hap, hoewel misschien nog best lekker, levert een minder grote bijdrage aan het genieten. Het is een wetmatigheid die we allemaal kennen, misschien zonder het altijd te beseffen: de wet van het afnemend genot. En neem je te veel, dan is ‘mwah’ het gevoel dat na de hele maaltijd overblijft. De kunst is om de optimale portie te nemen. En dat is lastig, want als we lekkers voor onze neus hebben laten we ons maar al te vaak leiden door gedachten aan meer, meer, meer.

De optimale portie

Onderzoekers van het INSEAD Behavioral Lab in Parijs wierpen nieuw licht op de optimale portiekeuze met een aantal eetexperimenten onder kinderen en volwassenen in Frankrijk en de VS. Twee testgroepen mochten kiezen uit stukken brownie van verschillende grootte. De ene groep werd vooraf gevraagd om zich het zintuiglijk genot van het eten van een zoete traktatie voor te stellen. Zoals het geluid van het breken van het knapperig korstje, de zoete geur van de cake, het mondgevoel van smeltende chocolade. De andere groep stelde zich ook zintuiglijke waarnemingen voor, maar dan van verschijnselen uit de natuur: het gevoel van de wind die door je haren speelt, de warmte van de zon op je huid.

Het bleek dat de eerste groep die zich helemaal in het genot van het eten had ingeleefd, een kleinere portie koos dan de andere groep. Ze waren daar ook meer voldaan mee, en zeiden zelfs meer geld voor deze kleine portie over te hebben dan de groep die de grotere portie nam. De verklaring? Door te focussen op de komende zintuiglijke sensaties voor het eten, attendeer je het brein op de wet van afnemend genot; je activeert als het ware interne kennis. De geniet-groep ‘herinnerde’ zich onbewust dat een kleine portie de optimale hoeveelheid genot oplevert en maakte de keuze die daarbij past.

Prettig en verzadigd

De resultaten van dit experiment werden daarna vergeleken met die van een controlegroep die de portiegrootte had mogen kiezen die hun het gezondst leek. Deze groep nam ook een kleine portie. Maar er was een verschil: deze testpersonen bleven achter met het gevoel dat ze hadden moeten inleveren op iets fijns. Ze waren ontevreden en bleven verlangen naar meer van het ‘verboden’ lekkers. De testpersonen die op basis van hun verwachting van het zintuiglijk genot de kleine portie hadden gekozen, voelden zich echter prettig en verzadigd.

Dus: wie zelf op basis van zijn eigen vermogen tot genieten van lekkers kiest voor een kleine hoeveelheid, is daarmee gelukkiger dan degene die zich inhoudt uit angst dat te veel lekkers schadelijk is voor de gezondheid. Die conclusie sluit aan bij al langer bekende kennis over voeding en gezondheid: genieten doet positieve dingen voor ons eetpatroon. Genot, verzadiging en ontspanning zijn namelijk met elkaar verweven. Wanneer je geniet van voedsel maakt je lichaam chemicaliën aan die het signaal van ‘genoeg’ naar de hersenen sturen. Zo weet het eetsysteem dat het kan stoppen met ‘meer willen’. Dan voel je je verzadigd en kom je tot rust.