Stefano Keizers: ‘Ik heb mezelf vogelvrij verklaard’

Inzicht 1: Jezelf opgeven maakt je vrij

Ik had geen enkel zakelijk netwerk, maar wel een netwerk van kleurrijke kunsttypes uit de hele wereld. Daardoor rolde ik van het een in het ander.

Op een gegeven moment wilde ik hiphopartiest worden en leerde ik een Chinese cameraman kennen die videoclips voor me zou gaan maken.

Toen we daar ons geld niet mee konden verdienen, gingen we naar China waar zijn ouders een keramiekfabriek hadden – zo werd ik keramiekhandelaar in Dehua. Maar China is zó’n andere cultuur; dat leverde veel problemen op in de communicatie en ik stopte ermee.

Ik heb altijd geweten dat ik kunst wilde maken en in de spotlights wilde staan, maar wát ik precies wilde doen en hoe ik daarmee brood op de plank kon krijgen, daar had ik geen idee van.

Elke keer liet ik me weer ergens anders in meeslepen in de hoop dat ik eindelijk mijn bestemming zou vinden, maar als dat niet het geval bleek, ging ik ervandoor. Daardoor heb ik veel mensen teleurgesteld.

In 2015 belandde ik in een enorme crisis. Ik was inmiddels 28, had torenhoge schulden en nog steeds niets bereikt. Ik voelde me mislukt en schuldig, omdat ik zoveel beloftes niet had waargemaakt.

Uit schaamte wilde ik de meeste mensen niet meer onder ogen komen; ik leefde als een kluizenaar en kwam soms weken niet buiten. Ook verzorgde ik mezelf niet meer, en mijn huis veranderde in een vuilnisbelt. Door veel te slapen en video’s op internet te kijken, probeerde ik mijn negatieve gevoelens te ontlopen.

Steeds vaker werd ik wakker met de gedachte dat het niemand iets zou uitmaken als ik de hele dag in bed bleef liggen – sterker nog, daarmee deed ik de wereld een plezier, want dan hoefde niemand me geld te lenen of voor me te zorgen. Ik had geen doel en er was niemand die mij nodig had, dus waarom zou ik nog leven?

Aan het einde van dat jaar kocht ik een Oudejaarslot en zei tegen mezelf: als ik de hoofdprijs win, is dat een teken dat ik iets te doen heb op deze aarde; win ik geen prijs, dan mag ik er niet zijn. Ik koos een gebouw waar ik af zou springen en wist ook al hoe laat ik dat zou doen. Tegelijk weigerde ik eigenlijk dat scenario te accepteren.

Het werd oud en nieuw, ik checkte het lot en… had niets gewonnen. Volgens mijn eigen regels moest ik dus de conclusie trekken en ermee stoppen. Maar toen puntje bij paaltje kwam, bleek ik ook nu weer volstrekt laf en ruggengraatloos. Dat ik zelfs niet de kracht en discipline had om er een einde aan te maken, stelde me nog eens extra teleur.

Maar op dat figuurlijke pistool tegen mijn hoofd volgde gek genoeg een enorme bevrijding. Want als ik er nu nog geen einde aan maakte, dan leefde ik dus in bonustijd. En niemand kon me meer iets maken, want ik had mezelf al vogelvrij verklaard.

Daardoor verdween mijn angst om op mijn bek te gaan en voelde ik me zó veel vrijer. Ik was toch al mislukt, dus wat maakte het nog uit? Met steeds meer plezier ging ik de dag in; het voelde ondeugend, alsof ik kattenkwaad uithaalde met het leven.

Mijn leven begon ineens veel beter te lopen. Ik denk doordat ik anderen durfde te vertellen wat ik eigenlijk wilde, iets wat ik de jaren daarvoor vanwege alle mislukkingen niet meer had gedaan. Toen ik iemand vertelde dat ik wel presentator wilde worden, kreeg ik de kans om een item te presenteren in een jeugdprogramma.

En toen ik me realiseerde dat ik graag het theater in wilde, zag ik een advertentie van het Amsterdams Kleinkunst Festival, waar ik ooit als 15-jarige aan had meegedaan. Waarom zou ik dat niet nog een keer proberen? Tot mijn grote verrassing won ik deze keer – dat was het begin van mijn carrière als cabaretier.

Ik ervaar het als het een ongelofelijke opluchting dat mijn leven uiteindelijk toch is geworden zoals ik het altijd al voor me heb gezien. Dat geeft rust. Jarenlang voelde ik me een gek doordat mijn grootse dromen niet strookten met de realiteit. Maar nu weet ik dat het geen waanideeën waren. Het podium, de tv- en mediawereld, ze zijn mijn thuis.’

Inzicht 2: Ik hoor bij geen enkele groep

‘Ons gezin verschilde nogal van de andere gezinnen in Amstelveen. Mijn vader komt oorspronkelijk van Curaçao, dus die bracht sowieso een andere cultuur en levensstijl met zich mee. En mijn moeder is een eigenzinnig mens met een rijke fantasie.

Binnen de muren van ons huis leefden mijn twee jongere broers en ik in een sprookjeswereld. Mijn ouders waren cultureel geïnteresseerd en we keken intellectuele films en discussieerden over literatuur en het leven. Ook gingen we samen naar voorstellingen.

Ik werd gevoed met kennis die de andere kinderen op school niet hadden en die ook niemand iets kon schelen. Terwijl wij thuis luisterden naar Velvet Underground en Lou Reed, hielden de andere kinderen van Top 40-hits. Dat vond ik slechte muziek.

Toen al reageerden mensen sterk verdeeld op mij. Sommigen vonden me irritant, anderen waren blij dat ik de boel wat kleur gaf. Zolang ik de rol van entertainer aannam, werd ik geaccepteerd, maar verder hielden de meeste kinderen in de klas zich afzijdig van me. Bij de meisjes stond ik buitenspel en niemand wilde naast me zitten: “Je gaat toch niet met hém om! Hij is zó raar.”

Mijn ouders leerden ons dat het prima was om een andere mening te hebben dan de groep, en dat als anderen me niet accepteerden zoals ik was, dat hún probleem was en niet het mijne. Dat hielp me te overleven en authentiek te blijven.

Maar het gevoel anders te zijn, maakte me ook eenzaam. Ik wilde graag geaccepteerd worden. Toen ik merkte dat dat niet lukte, besloot ik dat stempel van gekke persoon dan maar te omarmen en daar helemaal voor te gaan – ik ging juist alles anders doen dan de anderen.

Op de kunstacademie werd ik steeds onzekerder. Tussen al die kunstenaars was ik niet bijzonder meer, en terwijl ik op school altijd een van de beste leerlingen was geweest, was ik nu van het eerste tot en met het laatste jaar een “probleemgeval”; de leraren waren extreem kritisch op mij.

Opnieuw stond ik buiten de groep. Om origineel te kunnen zijn, deed ik ook nu het tegenovergestelde van wat alle anderen deden: ik besloot dat ik mainstream en commercieel wilde worden, wat in underground kunstkringen als de grootste heiligschennis op aarde werd beschouwd.

Buiten de groep is de plek die me uiteindelijk toch het beste past, en die ik om die reden ook steeds zelf opzoek. Inmiddels zie ik dat niet meer als iets tragisch, ik voel me er goed bij.’

Inzicht 3: Ware liefde gaat diep

Stefano Keizers: ‘Ik had tijdens die persoonlijke crisis zo’n lage dunk van mezelf, dat ik het niemand wilde aandoen om met mij in zee te gaan. Daardoor had ik zeven jaar lang geen relatie. Nu ik niet meer bang ben om niet goed genoeg te zijn, durf ik me kwetsbaarder op te stellen en me te openen voor anderen.

Uit angst en schaamte hield ik vroeger dingen voor me of schoof ze onder het tapijt, maar sinds een paar jaar durf ik eerlijker te zijn over mijn leven, zowel op het podium als privé.

Drie jaar geleden leerde ik Ellis kennen. We kwamen elkaar tegen op een evenement waar we allebei werkten en praatten eindeloos met elkaar. Ik zorgde toen nog steeds niet goed voor mezelf en vertelde haar dat mijn huis echt héél vies was.

Om te bewijzen dat het waar was wat ik zei, pakte ik mijn telefoon en googelde op “huis Stefano Keizers” – een YouTuber had er een jaar eerder een filmpje over gemaakt.

Ellis lachte me keihard uit, zo van: wie ben jij dat je jezelf gaat googelen? Mijn bekendheid stond haar eerder tegen dan dat ze het aantrekkelijk vond. Sterker nog, volgens mij heeft ze besloten desondanks van mij te houden.

Ellis trok mij uit de modder. Niet alleen hielp ze me mijn huis opruimen, ze zorgt er ook voor dat ik niet altijd maar aan het werk blijf. Voor mij is het moeilijk om de balans te houden, en zij is een tegenkracht die me dwingt af en toe te ontspannen en er voor anderen te zijn.

Ellis leert me een empathischer mens te worden, wat nog best lastig is omdat ik als einzelgänger zoveel jaren alleen maar in mijn eigen hoofd heb geleefd. Als mijn sparringpartner voegt ze veel toe aan wat ik bedenk.

Maar laatst confronteerde ze me ermee dat ik in elke zin die uit mijn mond kom het woord “ik” gebruik en vrijwel nooit “wij”, ook niet als we samen een idee hebben bedacht. Daar schrok ik van. Ik heb nog veel te leren.

Dat ik de liefde heb leren kennen, daarvoor ben ik minstens zo dankbaar als voor wat er in mijn carrière is gebeurd. Ellis heeft me laten ontdekken dat ware liefde bestaat, en hoe diep dat gaat. Bijna als vanzelf.’

Inzicht 4: Je kunt je identiteit vormgeven

‘Toen ik besloot om voor de tweede keer mee te doen aan het Amsterdams Kleinkunst Festival koos ik “Stefano Keizers” als pseudoniem. Als Gover Meit voelde ik me mislukt en ik wilde niet dat de jury iets over mijn verleden zou kunnen vinden op internet.

Bovendien zouden mijn ouders en vrienden misschien komen kijken als ze zagen dat ik op het programma stond. Ik had al meer dan vijftien jaar niet meer in mijn eentje op het podium gestaan en wilde niet voor hun ogen op mijn bek gaan.

Dat die naamsverandering zó levensbepalend zou worden, had ik niet kunnen voorzien. Inmiddels heeft Stefano Keizers een duidelijker gezicht dan ikzelf. Voor mijzelf is inmiddels ook niet meer zo duidelijk of Gover Meit nog bestaat.

Veel mensen denken dat Stefano een act is, maar dat is niet zo; ik zet niet ineens een andere stem op of zo – zo praat ik altijd. Hoe moet ik het uitleggen… Stefano begon als mijn publieke en meer extraverte kant, en Gover was wie ik privé ben, buiten het podium.

Maar eigenlijk is er niet zoveel onderscheid tussen Gover en Stefano, en omdat mijn werk en privé nogal door elkaar heen lopen, is de boel totaal troebel geworden, als twee inktvlekken die in elkaar overvloeien. Voor Ellis is dat inmiddels ook zo; zij noemt mij Gover, maar haar wordt gevraagd hoe het is om een relatie te hebben met Stefano.

Mijn nieuwe voorstelling Hans Teeuwen gaat onder meer over de vraag waarom mensen wel van Stefano houden en niet van Gover. Ik ga hard zijn tegen Stefano; de afgelopen vijf jaar waren extreem mooi en euforisch, maar nu is het tijd om te bekijken wat het mij nou precies heeft opgeleverd om mezelf aan de kant te schuiven.

Want ik vraag me weleens af of ik mijn hele leven lang Stefano Keizers wil blijven, maar ik weet óók dat onder mijn eigen naam optreden eigenlijk niet meer gaat; het publiek wil Stefano Keizers, niet Gover Meit.’

Inzicht 5: Hokjesdenken is lastig uit te roeien

Stefano Keizers: ‘Mensen in de media zijn vaak geneigd een concrete identiteit aan te nemen: een bepaalde haardracht, een bepaalde kledingstijl, veertig dezelfde bloesjes in de kast.

Wat ik probeer te laten zien, is dat we onszelf en elkaar daarmee in hokjes opsluiten en dat het juist een verrijking is om meer dan één hokje te kennen.

Identiteit vind ik een interessant thema om te onderzoeken. Wat maakt mij mijzelf? Hoe zien anderen mij? Door er in De slimste mens elke keer anders uit te zien – de ene keer als een langharige zwerver uit Rusland, de volgende keer als een jongetje van 12 – wilde ik kijkers aan het denken zetten over de vele gezichten die we als mens hebben.

Het leverde veel reacties op, en dat is voor een kunstenaar fantastisch. Maar het deed me pijn dat veel mensen mijn oprechtheid in twijfel trokken of dachten dat hoe ik doe op televisie, hoe ik eruitzie en hoe ik praat, nep is.

Veel mensen lijken het een comfortabeler idee te vinden dat ik een acteur ben die een rol speelt en iedereen voor de gek houdt, dan dat ik écht een afgegleden idioot ben die op televisie is gekomen.’

In de jaren erna ging hij de theaters in met de voorstellingen Erg heel en Sorry baby. In 2019 bracht Keizers de semi-autobiografische en humoristische roman Twee luitenanten uit. Hij was kandidaat in de De slimste mens en trad op in tal van andere tv-programma’s, zoals MAX Geheugentrainer, Experimensen en Het perfecte plaatje.

Vanaf september speelt hij zijn nieuwe voorstelling Hans Teeuwen. Keizers heeft een vriendin en woont in Amsterdam.