Allemaal worden we geraakt door de problemen van anderen. De zuchtende en steunende collega die ons van het werk houdt. De vriendin met hartzeer die we graag weer gelukkig zien. Een partner die zich afvraagt of het niet tijd is voor een andere baan.
Coach worden, zo doe je dat
Krijg je energie van mensen helpen? Kun je goed luisteren? En zie je het wel zitten om een professio...
Lees verderHulp aanbieden in de vorm van praktische tips of adviezen is vaak onze eerste reactie. Logisch, want door te helpen voelen we ons nuttig, meer verbonden met de ander en ons eigen leed wordt er iets minder voelbaar door.
Maar te pas en te onpas helpen heeft ook nadelen. Coach en psycholoog Anne de Jong weet er alles van. ‘Ik ben in principe een geboren Superman,’ vertelt ze. ‘Het liefst sla ik meteen aan het redden als iemand me over een probleem vertelt.’
Ze herinnert zich hoe ze eindeloos meedacht met een vriendin die ongelukkig was in haar relatie. ‘Maar wat ik ook zei, ze bleef – ongelukkig – bij haar man. Ik werd daar chagrijnig van: ze luisterde gewoon niet naar me, terwijl ik zo mijn best deed.’
De Jong deed wat ze in haar boek De geluksroute ‘zegeltjes plakken’ noemt: elk (ongevraagd) advies dat niet werd opgevolgd, leidde tot een onuitgesproken irritatie. Op een dag was haar ‘zegelboekje’ vol en viel De Jong uit tegen de vriendin: waarom was ze nou nog steeds bij die vent, ondanks alle adviezen?! Waarmee ze maar wil zeggen: ‘Voorkom dat het probleem van de ander je energie kost zonder het door jou gewenste effect.’
Training Coach worden: de eerste stap
- Leer wat coaching is en wat niet
- Leer de basis van effectieve methodieken
- Ontdek of je verder wilt leren voor coach
150,- incl btw
Empathie-schuifje
Om niet steeds in de valkuil van Superman te stappen, adviseert De Jong om bij niet-levensbedreigende problemen in eerste instantie achterover te leunen.
‘Zet, voor je met adviezen komt, altijd eerst je “empathie-schuifje” open: erken het probleem van de ander, luister en stel vragen. Vervolgens onderzoek je of iemand eigenlijk wel advies of hulp wíl. Dat kun je rechtstreeks vragen, maar vaak merk je al snel dat alleen een luisterend oor bieden eigenlijk al voldoende is.’
Dat klinkt makkelijker gezegd dan gedaan, want wie heeft nou nooit gedacht: had ik maar… De Jong: ‘Als je merkt dat je je schuldig voelt, dan kan het zijn dat daar angst aan ten grondslag ligt. Misschien ben je bang dat je vriendin teleurgesteld in je is of je collega je niet sociaal vindt. Maar altijd maar klaarstaan uit angst is zeker op de lange termijn uitputtend.’
Vraagt de ander wel concreet om hulp, dan is het nog steeds aan jou of je die wilt bieden en voor hoe lang. ‘Een keertje na het werk met een collega praten over die lastige baas is prima, maar elke week maakt het al snel tot een energielek,’ weet De Jong.
Zelfs bij een probleem dat je direct raakt, bijvoorbeeld als het je partner betreft, is het niet aan jou om met oplossingen te komen. ‘Je helpt ook dán het best door te luisteren en vragen te stellen,’ zegt De Jong. Op een later moment kun je alsnog informeren: ‘Wil je weten hoe ik erover denk? Of: ‘Hoe wil je dat ik je help?’
Helpen door vooral achterover te leunen en te luisteren kan ongemakkelijk voelen, zeker als je gewend bent om meteen in de actie-stand te springen. Maar niet voor niets zetten coaches en therapeuten deze methode in om hun cliënten te helpen. De Jong: ‘Mensen hebben het meest aan de oplossingen die ze zélf bedenken. Die passen het best bij ze en beklijven het langst.’
Anne de Jong is psycholoog, coach en oprichter van coachopleiding NONONS.
Coach worden?
Komen mensen vaak bij jou met hun problemen en heb je het gevoel dat je echt iets voor hen kunt betekenen? Dan schuilt er wellicht een goede coach in je. Ontdek het met deze training waarin je basisvaardigheden en belangrijke methodieken leert. psychologie.nl/coachworden
Bron: De geluksroute van Anne de Jong
Wat zeg je dan wel?
Met behulp van onderstaande voorbeeldreacties kun je de actie- of adviesstand vermijden.
Je collega is gefrustreerd:
‘Ik baal zo, wat een rotsysteem!’ Hij of zij zucht en steunt, maar vraagt niet concreet om hulp.
Dit kun je doen: Zet je empathieschuifje open en leef mee door het probleem van de ander te erkennen:
- ‘Wat is er aan de hand?’
- ‘Wat vervelend, zeg. Herkenbaar hoor, ik worstel daar ook altijd mee.’
Voorkom dat je alsnog meteen in de actie-stand schiet, dus pols eerst wat er van je verwacht wordt. - ‘Kan ik iets doen?’ / ‘Wat kan ik doen om je te helpen?’
Of als de ander aangeeft het zelf te moeten oplossen: - Wat vervelend dat niemand je kan helpen. Als je je bedenkt, laat je het me dan weten?’
Een vriend(in) heeft verdriet:
‘Ik kan niet geloven wat er is gebeurd.’ ‘Ik ben nog nooit zo verdrietig geweest.’ Hij of zij zou de huidige situatie zo graag anders zien, maar beseft dat dat onmogelijk is.
Dit kun je doen: Er is in feite geen oplossing voor dit probleem. Je kunt dit niet voor de ander oplossen, dus probeer dat ook niet, hoe machteloos dat ook voelt. Toon empathie door oprecht te luisteren en vragen te stellen als:
- ‘Hoe voelde dat?’
- ‘Waaraan heb je behoefte?’
Als je merkt dat de ander het even niet meer weet, kun je concrete hulp bieden: - ‘Zal ik voor je koken vanavond?’
Accepteer het als je de ander nee zegt. Ook adviezen geven mag, maar verwacht niet dat de ander ze opvolgt. Dan ga je namelijk misschien verongelijkt voelen – denk aan het ‘zegeltjes plakken’. Dring je eigen oplossingen dus niet op (‘Waarom ben je nou niet gaan wandelen? Dat kan heel ontspannend zijn, hoor.’)
Je partner zoekt een oplossing:
‘Wat vind jij er nou van?’ ‘Kun jij hierbij helpen?’
Dit kun je doen: Voorkom dat je meteen gehoor geeft aan deze – soms wat dwingende – vraag. Bedenk dat de ander het best is geholpen als hij/zij zelf de oplossing vindt. Zet eerst weer je empathieschuifje open:
- ‘Dat is inderdaad een lastig verhaal, zeg.’
Leg dan, afhankelijk van de situatie, het probleem weer terug bij de ander: - ‘Waar heb je nu vooral behoefte aan?’ Daarna kun je eventueel vragen:
- ‘Wat kan ik doen om je te helpen?’
Redden of laten? De Supermancheck geeft heel snel duidelijkheid
Ervaart de ander een probleem?
NEE: Ga niet redden
JA: Door naar de volgende vraag
Vraagt hij/zij jou om te helpen?
NEE: Ga niet redden
JA: Door naar de volgende vraag
Weet je op welke manier hij/zij hulp wil?
NEE: Vraag het
JA: Door naar de volgende vraag
Krijg je hier energie van?
NEE: Geef je grens aan
JA: Door naar de volgende vraag
Ook als deze situatie nog heel lang doorgaat?
NEE: Geef je grens aan
JA: Ga lekker door
