Waarom iedereen Wie is de Mol kijkt, volgens een mediapsycholoog

1. (Bekende) Nederlanders

Ook dit seizoen spelen er weer ‘bekende’ Nederlanders mee. Het woordje ‘bekende’ staat hier tussen aanhalingstekens, want veel gehoord commentaar is dat de kijkers eigenlijk maar één, maximaal twee kandidaten echt bij naam kennen. En dat gebeurt eigenlijk ieder seizoen; Wie is de Mol kiest zelden voor de allergrootste namen uit de Nederlandse mediawereld.

En dat werkt juist verfrissend, zegt ook docent mediapsychologie Kirsten Hofman. ‘Bij echte BN’ers loop je het risico dat de kijker al op voorhand zijn oordeel klaar heeft. Bij de wat minder bekende kandidaten heeft de kijker zich al wel een beeld gevormd, maar het volledige oordeel moet nog worden geveld. Zo kun je ineens ontdekken dat die saaie nieuwslezeres een supertoffe meid is, terwijl de eerst zo hip lijkende filosoof oersaai blijkt te zijn. Doordat je de serie wekelijks volgt, gaan de deelnemers als bekenden voelen.’

Je leeft aflevering na aflevering met dezelfde groep mensen mee, waardoor je als kijker de kandidaten leert kennen. Dit psychologische fenomeen van parasociale interactie, waarbij je als kijker sympathie of juist antipathie voor hem ontwikkelt, maakt dat je WIDM blijft volgen.

2. FOMO

Tegenwoordig zijn er nog maar weinig programma’s die écht lineair gevolgd worden. Dat wil zeggen, maar weinig programma’s worden gevolgd op het moment dat het ook daadwerkelijk op TV is.

Voor Wie Is De Mol zetten kijkers echter massaal hun televisie aan, in 2025 nog altijd 2,09 miljoen kijkers. Als je te lang wacht met kijken, kun je niet meepraten of dan word je gespoiled en dan loop je een deel van de lol mis. Als je de uitzending pas later bekijkt, en dat doen nog altijd zo’n half miljoen kijkers, loop je een deel van de lol mis:

• Op het schoolplein, kantoor of met familie en vrienden ventileren over wie de mol is
• De WIDM-app volgen en het klassement bekijken
• Vlogs op YouTube
• Theorieën op fora, social media en websites van andere fans

Hofman: ‘Het format van Wie Is De Mol leent zich bij uitstek voor deze interactie, omdat je volop kunt meepraten en -speculeren. De makers zwengelen dat slim aan, bijvoorbeeld met het programma Moltalk, dat weer verwijst naar de app en site. Mensen willen graag verbonden zijn aan een groep, ook al is het online. Als je niet meedoet, krijg je het gevoel dat je heel wat mist.’

3. Je kunt je slimheid tonen

Al die interactie stimuleert een gevoel van gemeenschappelijkheid. WIDM kijken voelt als een gedeelde ervaring, een programma dat je samen kijkt en waar je met z’n allen actief aan meedoet. Met de andere fans vorm je een slimme groep die het raadsel van de mol wil oplossen, en dat is mede een verklaring voor de hype. Kirsten Hofman: ‘Wie Is De Mol richt zich op mensen die het leuk vinden om kritisch na te denken en te puzzelen, en die graag op hun intelligentie worden aangesproken. Wie wil daar nu niet bij horen?’

Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd op 08-03-2018.